سالمندی، دوره‌ای طبیعی از زندگی است که با تغییرات بیولوژیک و روانی همراه است. یکی از شایع‌ترین مشکلات این دوران، اختلالات خلقی مانند افسردگی و اضطراب است. به گفته دکتر سمیه معتضدیان، سالمندی مرحله‌ای مهم از رشد انسانی است که نباید از سایر مراحل زندگی جدا دیده شود. وی تاکید می‌کند که تغییرات در سیستم عصبی مغز با افزایش سن می‌تواند فرد را مستعد ابتلا به اضطراب و افسردگی کند.
شایع‌ترین اختلالات روانی در دوران سالمندی
افسردگی، اضطراب و زوال عقل از رایج‌ترین مشکلات روانی دوران سالمندی هستند. تغییرات فیزیکی و نقش‌های اجتماعی در این سن می‌تواند فرد را دچار انزوا و افسردگی کند. بازنشستگی، کاهش مسئولیت‌ها، از دست دادن دوستان و عزیزان، یا حتی تغییرات ظاهری و جسمی همگی عواملی هستند که می‌توانند به احساس ناراحتی و اضطراب در سالمندان دامن بزنند.
علائم افسردگی در سالمندان
تشخیص افسردگی در سالمندان می‌تواند دشوار باشد، زیرا علائم آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی از نشانه‌های بارز افسردگی در سالمندان شامل احساس طولانی مدت غم، ناامیدی، کاهش علاقه به فعالیت‌های روزمره، بی‌قراری، اضطراب، کاهش تمرکز و حتی تفکر به مرگ و خودکشی است. کاهش اشتها، بی‌خوابی یا پرخوابی نیز از علائم جسمانی افسردگی در سالمندان به شمار می‌رود.
راه‌های پیشگیری از افسردگی در سالمندان
بهبود کیفیت زندگی سالمندان یکی از اولین قدم‌ها برای جلوگیری از اختلالات روانی در این دوران است. تمرینات بدنی منظم، رژیم غذایی سالم، و حضور فعال در جمع‌های اجتماعی می‌تواند به طور قابل‌توجهی از بروز افسردگی جلوگیری کند. سالمندان باید احساس کنند که همچنان مفید و ارزشمند هستند، و روابط خانوادگی و اجتماعی آنها باید تقویت شود.
دکتر معتضدیان همچنین توصیه می‌کند که باید از همان دوران جوانی به اصولی مانند فعالیت‌های بدنی، تغذیه سالم و پرهیز از چربی‌های اشباع شده توجه کرد تا در دوران سالمندی از مشکلات روانی جلوگیری شود.
در آخر، سالمندی نباید به عنوان دوره‌ای از محدودیت‌های جسمی و روانی در نظر گرفته شود. بلکه این مرحله می‌تواند فرصتی برای رشد جدید باشد. با اتخاذ سبک زندگی سالم و حضور فعال در جامعه، می‌توان افسردگی و اضطراب دوران سالمندی را تا حد زیادی کاهش داد و به زندگی باکیفیت‌تری دست یافت.
