بر کسی پوشیده نیست ژن نئاندرتال که انسان مدرن و نئاندرتالها بهطور منظم با یکدیگر آمیزش داشتند و این ارتباطات ماقبل تاریخ بین آنها، عواقب ژنتیکی برای گونهی ما درپی داشته است. اکنون، تحقیقات نشان میدهد که میتوانیم آستانهی تحمل درد را نیز به فهرست مواردی اضافه کنیم که آمیزش بینگونهای افسارگسیختهی انسانهای باستانی ممکن است بر آن تأثیر گذاشته باشد.
محققان در مطالعهی جدید که شامل آزمایش بیش از ۷ هزار نفر بود، کشف کردند که افراد حامل ۳ واریانت ژنی نئاندرتال دربرابر برخی از انواع درد مثلاً سوزش پوست، حساستر هستند. همچنین، تیم پژوهشی کشف کرد که این واریانت (در ژن SCN9A) در جوامعی با نسبتهای بیشتری از اجداد بومی آمریکایی رایجتر است.
ژن SCN9A پروتئینهای انتقالدهندهی یونهای سدیم به سلولها را رمزگذاری میکند و در نورونهای حسی بیان میشود. واریانتهای این ژن (M932L و V991L و D1908G) در ژنوم نئاندرتالها وجود داشت و ارتباطش با آستانه تحمل درد اندک انسان قبلاً کشف شده بود. بااینحال، پاسخهای حسی خاصِ تحتتأثیر آنها قبلاً شناخته نشده بود.
سه واریانت ژنی نئاندرتال در جوامع دارای نسبتهای زیاد اجداد بومیان آمریکایی شایعتر است
محققان آستانه تحمل درد ۱۶۲۳ کلمبیایی را سنجیدند و دریافتند که واریانتهای SCN9A در واکنش به سوزش پوست پس از قرارگرفتن درمعرض روغن خردل (محرک آزمایش)، با آستانهی درد کمتر مرتبط هستند؛ اما در واکنش به گرما یا فشار اینگونه نبودند. همچنین، آنان دریافتند که اگر فرد بهجای یک واریانت ژنی حامل هر سه واریانت باشد، حساسیت بیشتری درمقابل درد دارد.
علاوهبراین، محققان با بررسی نمونههای ژنتیکی ۵۹۷۱ نفر از برزیل، شیلی، کلمبیا، مکزیک و پرو اثبات کردند که سه واریانت ژنی نئاندرتال در جوامعی با بیشترین نسبت تبار بومیان آمریکایی شایعتر است. بهعنوان مثال، بیشترین فراوانی واریانت D1908G در جمعیت پرویی دیده شد که با نسبت متوسط ۶۶ درصد، بیشترین درصد تبار بومی آمریکایی را دارند.
پیر فاکس، نویسنده اول مطالعه، به لایوساینس گفت: «فراوانی بسیار واریانت ژنی نئاندرتال در افرادی با تبار آمریکایی بومی را میتوان با سناریویی توضیح داد که در آن نئاندرتالهای حامل این واریانتها با انسانهای مدرنی تولیدمثل کردند که درنهایت به قارهی آمریکا مهاجرت کردند.»
در وهله اول نیاز است که مشخص شود چرا نئاندرتالها حساسیت بیشتری دربرابر درد داشتند. این امکان وجود دارد که حساسیت درمقابل درد به محافظت از آنها دربرابر آسیب کمک میکرد و درنتیجه برای حفظ بقا مفید بود؛ اما بدون انجام تحقیقات بیشتر نمیتوان مطمئن شد.
دکتر کاستوب آدیکاری، نویسنده همکار، در بیانیهای گفت: «حساسیت به درد یکی از ویژگیهای مهم برای حفظ بقا است و به انسان توانایی میدهد تا از دردهایی با آسیب جدی اجتناب کند. یافتههای ما نشان میدهد که ممکن است نئاندرتالها به انواع خاصی از درد حساستر بوده باشند؛ اما برای فهمیدن دلیل این موضوع و اینکه آیا واریانتهای ژنتیکی خاص ازنظر تکاملی سودمند بودهاند یا خیر، به تحقیقات بیشتری نیاز است.»
ژن نئاندرتال
گذشته از آستانهی تحمل درد اندک، ممکن است آثار وراثتی و ارتباط ژنتیکی ما با اجداد نئاندرتالمان بر آناتومی بینی و حساسیت ما به کووید ۱۹ و احتمال ابتلا به «بیماری وایکینگ» نیز تأثیر گذاشته باشد. بهنظر میرسد که ژن اجداد نئاندرتال مسئول خیلی چیزها است.