1. **ترومبوسیتوپنی ترومبوتیک (VITT)**: این عارضه نادر به تشکیل لخته‌های خونی در عروق کوچک بدن، به ویژه در مغز، منجر می‌شود. این لخته‌ها می‌توانند به سکته مغزی منجر شوند. VITT به واکسن‌هایی از جمله واکسن آسترازنکا ارتباط داده شده است. این عارضه بسیار نادر است، اما اگر کسی پس از تزریق واکسن علائمی مانند درد شدید در ناحیه شکم، سرفه شدید یا سردرد شدید تجربه کند، باید به پزشک مراجعه کند.

2. **میوکاردیت (التهاب عضلات قلبی)**: میوکاردیت به التهاب عضله قلبی اشاره دارد. علائم این عارضه ممکن است شامل درد در قفسه سینه، ضربان نامنظم قلبی و سرفه باشد. میوکاردیت پس از تزریق واکسن‌های mRNA مانند واکسن‌های Moderna و Pfizer-BioNTech گزارش شده است.

اگر شما یا کسی که می‌شناسید از علائم مشابه این عارضه‌ها پس از تزریق واکسن رنج می‌برید، باید به پزشک مراجعه کنید. این اعراض نادرند، و اغلب افرادی که واکسن تزریق می‌شود، بدون مشکل عارضه عبور می‌کنند. با این حال، بهترین راهنمایی این است که از مشورت با پزشک‌تان و دنبال کردن توصیه‌های او پیروی کنید تا هر عوارض نادری که ممکن است پیش بیاید، شناخته و به موقع مدیریت شود.

سکته مغزی

حدود نیمی از مرگ‌ها به دلیل سکته قلبی است

دکتر سیدمحمدرضا هاشمیان، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و فوق تخصص مراقبت‌های ویژه در مورد عوارض واکسن‌های کرونا می‌گوید: کسانی که سکته‌های قلبی و مغزی اخیر را به واکسن‌های کرونا منتسب می‌دانند؛ بهتر است ابتدا نگاهی به گزارش‌های سالانه وزارت بهداشت در سال‌های قبل از کرونا بیندازند تا متوجه شوند قبل از کرونا هم ۴۳ تا ۴۷ درصد از مرگ‌های کشور به خاطر مشکلات قلبی و سکته‌های مغزی بوده و امروز هم تقریباً همین است؛ یعنی علت مرگ از هر دو مورد فوت در کشور یکی به خاطر مشکلات قلبی یا سکته است.

عوارض واکسن

به گفته دکتر هاشمیان، طبیعی است تزریق واکسن عوارضی هم داشته باشد؛ عوارضی مانند بدن درد، سر درد و بی‌حالی. اما فوتی‌ها و مشکلات جدی در حال حاضر را نمی‌توان عوارض ناشی از واکسن به حساب آورد. مطالعات انجام گرفته نشان داده عوارضی مثل سردرد، بی‌حالی، درد عمومی، تب و غیره از عوارض معمول واکسن‌هاست و زودگذر هم هست؛ اما در ارتباط با عوارض نادر نیز اطلاعات کافی در دست است. ولی نمی‌توانیم دو سال بعد از تزریق واکسن؛ همه مشکلات و بیماری‌ها را به واکسن مرتبط بدانیم.

آنافلاکسی

فوق تخصص مراقبت‌های ویژه یکی از عوارض جدی واکسن‌ها را که میزان آن ۵ در یک میلیون تزریق بود شوک آنافلاکسی (شوک آلرژی) می‌داند که بیشتر در واکسن جانسون مشاهده شده بود. البته بعضی واکسن‌های مورد استفاده در کشور ما مانند آسترازنکا و اسپوتنیک هم می‌توانست این مشکل را ایجاد کند ولی هم تعداد آن‌ها ناچیز بود و هم برگشت پذیر (یعنی معمولاً حال بیمار بعد از مدت کوتاهی خوب می‌شود). همچنین عوارض واکسن بعد از تزریق رخ می‌دهد؛ نه بعد از دو سال.

لخته و ترومبوسیتوپنی

دکتر هاشمیان مشکل دیگری را که به واکسن جانسون و آسترازنکا مرتبط بود، بحث لخته و ترومبوسیتوپنی می‌داند و می‌گوید: این موضوع کمتر از سه مورد در یک میلیون نفر بوده و آن هم در کمتر از ۲۸ روز بعد از تزریق؛ نه بعد از دو سال.

گلین باره ؛ نوعی بیماری التهابی نادر

دکتر هاشمیان می‌گوید گلین باره؛ بیماری التهابی نادری که دستگاه عصبی محیطی را درگیر می‌کند نیز یکی از عوارض نادر واکسن‌های مدرنا و جانسون و فایزر است. او می‌گوید البته این بیماری نیز می‌توانست تا ۴۲ روز بعد از تزریق اتفاق بیفتد که آمار ابتلا به آن هم بسیار ناچیز بوده. ضمن آنکه این واکسن‌ها در کشور ماهم وجود نداشتند.

التهاب عضلات قلبی ؛ عوارض نادر واکسن‌ها

به گفته این استاد دانشگاه میوکاردیت و پریکاردیت قلبی، التهاب عضلات قلبی هم می‌توانست از عوارض نادر واکسن‌ها باشد که در از عوارض فایزر و مدرنا بود و بیشتر احتمال رخ دادنش هم در سنین پایین وجود داشت که معمولاً هم قابل درمان بود. به نظر می‌رسد این روزها دنیا بیشتر نیازمند واکسن‌های استنشاقی برای مقابله با کرونا باشد.

تزریق واکسن ؛ مانع مهم مرگ و میر ناشی از کرونا

به عقیده دکتر هاشمیان اینکه بعضی‌ها می‌گویند دلیل فوتی‌ها به خاطر واکسن و عوارض آن است درست نیست. تمام مطالعات تا امروز در کشور ما، کشورهای دیگر و حتی کشورهایی که واکسنی تولید نکردند و واکسن کشورهای دیگر را استفاده کرده‌اند هم نشان می‌دهد تزریق واکسن توانسته جلوی مرگ و میر ناشی از کرونا را بگیرد.