۱) کاهش وزن غیر ارادی

کاهش وزن بی‌دلیل می‌تواند نشانی از یک اختلال زمینه‌ای جدی باشد، و در مواقعی نخستین علامت هشدار‌دهنده برای بیماری‌هاست. اغلب، همان‌طور که انجمن سرطان آمریکا تأکید می‌کند، افراد مبتلا به سرطان قبل از به دست آوردن تشخیص قطعی، ممکن است شاهد کاهش وزن ناگهانی و خودبه‌خودی حدود ۵ کیلوگرم یا بیشتر باشند. این پدیده گاهی اوقات تنها نشانه‌ای پنهان از بروز سرطان است.

این شرایط، اگرچه بعضی اوقات ممکن است به دلایل کم‌خطرتری مانند اختلالات غده تیروئید نظیر هایپرتیروئیدیسم اتفاق بیفتد، اما در مورد سرطان، کاهش وزن به صورت بسیار ناگهانی و اغلب بدون تغییری در رژیم غذایی یا سطح فعالیت بدنی رخ می‌دهد. برای مثال، سرطان‌های گوارشی مانند مری، آدنوکارسینومای پانکراس، سرطان معده و ریه اغلب با از دست دادن وزن اولیه مرتبط‌اند و می‌توانند بیانگر وجود یک مشکل جدی در بدن باشند.

بنابراین، هر گونه کاهش وزن ناخواسته و قابل ملاحظه باید به دقت بررسی شود و در صورت نیاز توسط پزشک مجرب تشخیص داده شود تا علت آن مشخص و در صورت نیاز، به موقع درمان آغاز شود.

۲) تب

تب به عنوان یک مکانیسم دفاعی بدن در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها شناخته می‌شود. در میان بیماران مبتلا به سرطان، این واکنش تب به طور خاص ممکن است نشان‌دهنده پیشرفت بیماری یا انتشار آن باشد. به خصوص زمانی که سرطان به مراحل بالاتری رسیده باشد، تب می‌تواند به عنوان یک علامت هشداردهنده عمل کند. در حالی که تب معمولاً به عنوان یکی از نخستین نشانه‌های سرطان ظاهر نمی‌شود، اما در سرطان‌هایی که بر سیستم خونی تأثیر می‌گذارند، همچون لوکمی یا لنفوم، ممکن است از جمله اولین نشانه‌ها باشد.

تب‌هایی که در ارتباط با سرطان رخ می‌دهند می‌توانند به دلیل پاسخ ایمنی بدن به تومورها، واکنش به سمومی که توسط تومورها آزاد می‌شوند، یا به دنبال عفونت‌های ناشی از ضعف سیستم ایمنی در نتیجه بیماری یا درمان‌های آن مانند شیمی درمانی باشند. از این رو، تب در میان بیماران سرطانی باید با احتیاط فراوان تلقی و تحت نظر پزشک متخصص بررسی شود تا علل دقیق آن شناسایی و درمان مناسب اعمال گردد.

۳) خونریزی

خونریزی غیرمعمول می‌تواند یکی از نشانه‌های هشدار‌دهنده سرطان باشد و بسته به موقعیت تومور می‌تواند به شکل‌های مختلف بروز کند. به عنوان مثال، سرطان‌های گوارشی مانند روده بزرگ و رکتوم می‌توانند با ایجاد خون در مدفوع، خود را نشان دهند، در حالی که خون در ادرار ممکن است از نشانه‌های حیاتی سرطان‌های پروستات یا مثانه باشد. این وضعیت‌ها حکایت از اهمیت مراجعه به پزشک و انجام بررسی‌های پزشکی دقیق برای شناسایی دلایل این علائم است.

در برخی موارد، خونریزی‌های ناشی از سرطان ممکن است به طور بیرونی ظاهر نشوند و فقط به صورت خونریزی داخلی وجود داشته باشند. برای نمونه، در سرطان معده، جایی که خونریزی ممکن است داخلی باشد، فرد ممکن است تنها شاهد تغییرات در رنگ و بافت مدفوع (مانند تیرگی و قطران‌مانند بودن آن) باشد که علامتی بر وجود خون هضم شده است. افزون بر این، خونریزی داخلی ممکن است موجب کم‌خونی شده و به این ترتیب نشانه‌هایی چون خستگی، ضعف و رنگ‌پریدگی را ایجاد کند.

هر نوع خونریزی یا ترشح غیرطبیعی جدید باید به عنوان نشانه‌ای جدی در نظر گرفته شود و با توجه به اینکه می‌تواند نشانگری از یک مشکل جدی پزشکی باشد، باید بدون فوت وقت با یک پزشک در میان گذاشته شود. این امر اهمیت چکاپ‌های منظم و توجه به تغییرات کوچک در وضعیت بدنی را نیز می‌رساند.

۴) درد و خستگی

خستگی مفرط، که حتی با استراحت کافی نیز برطرف نمی‌شود، می‌تواند یکی از نشانه‌های مهم و در عین حال فراگیر سرطان باشد. این نوع خستگی، که گاهی اوقات به عنوان “خستگی سرطانی” شناخته می‌شود، چیزی فراتر از احساس معمول خستگی است که فرد در زندگی روزمره تجربه می‌کند. این حالت، که به طور عمقی بر کیفیت زندگی فرد اثر می‌گذارد، ممکن است نتیجه تغییرات فیزیولوژیکی ناشی از بیماری سرطان یا اثرات جانبی درمان‌های مرتبط با آن باشد.

خستگی ناشی از سرطان اغلب در سرطان‌های خون، مانند لوکمی و لنفوم، به دلیل اثر بیماری بر روند تولید سلول‌های خون و کارکرد مطلوب مغز استخوان شایع است. همچنین، خونریزی‌های داخلی از تومورها یا کم‌خونی ناشی از کاهش سلول‌های قرمز خون ممکن است به خستگی منجر شوند.

در کنار خستگی، سرطان‌های گسترش‌یافته یا متاستاز شده می‌توانند باعث درد می‌شوند که می‌تواند به عنوان یک نشانه هشدار دهنده دیگر عمل کند. مثلاً، درد مزمن در ناحیه کمر می‌تواند مرتبط با گسترش سرطان به استخوان‌ها در بیماری‌هایی چون سرطان روده بزرگ، پروستات، تخمدان و راست‌روده باشد. این دردها معمولا به دلیل فشار تومور بر روی اعصاب یا سایر ساختارهای بدن یا به دلیل شکستگی‌های استخوانی ناشی از تومورها است.

مهم است که این نوع از خستگی و درد را به هیچ وجه نادیده نگرفته و در اولین فرصت پزشکی متخصص را برای بررسی‌های دقیق‌تر مشورت کنید. این امر می‌تواند کلیدی برای تشخیص زودهنگام سرطان و افزایش احتمال موفقیت درمان‌ برای بیمار باشد.

۵) سرفه‌های مداوم

سرفه به عنوان یک واکنش دفاعی بدن عمل می‌کند تا مواد خارجی و تحریک‌کننده‌های مختلف مثل گرد و غبار، مخاط یا دود را از مجرای تنفسی پاک کند. عوامل پزشکی رایج نظیر سرماخوردگی، آلرژی‌ها، آنفلوانزا یا حتی تنفس هوای بسیار خشک می‌توانند به سرفه منجر شوند. با این حال، سرفه‌های پایدار و مداوم که بهبود نمی‌یابند، نیازمند توجه بیشتری هستند زیرا می‌توانند نشانه‌هایی از مشکلات جدی‌تری باشند، از جمله سرطان ریه یا تیروئید.

در موارد سرطان تیروئید، سرفه معمولاً به دلیل فشاری است که تومور روی ناحیه‌هایی از سیستم تنفسی اعمال می‌کند. همچنین، در سرطان ریه، سرفه ممکن است حتی با درمان اصلی بیماری هم ادامه یابد و به یک وضعیت مزمن تبدیل شود. این نوع سرفه می‌تواند به تنگی نفس، گرفتگی صدا و در مراحل پیشرفته، به سرفه‌های خونی منجر شود.

سرفه‌های دارای خلط خونی، به ویژه اگر تازه شروع شده و یا در حال تشدید باشند، یک نشانه پزشکی فوری به شمار می‌روند و باید هر چه سریع‌تر توسط پزشک بررسی شود. تشخیص سریع دلیل بروز سرفه می‌تواند منجر به شروع زودهنگام درمان مناسب و افزایش شانس بهبودی شود.

۶) تغییرات پوستی

تغییرات در پوست می‌توانند یکی از نشانه‌های اولیه سرطان باشند، و به همین جهت، توجه به این علائم حیاتی است. به عنوان مثال، سرطان پوست می‌تواند خود را به صورت فرم‌های مختلفی نشان دهد، از جمله به وسیله تغییرات در خال‌ها و زگیل‌های پوستی. باید به خال‌هایی که از نظر شکل، اندازه یا رنگ تغییر می‌کنند یا خال‌هایی که دارای حاشیه‌های نامنظم، رنگدانه‌های غیریکنواخت یا افزایش قطر هستند، توجه کرد.

علاوه بر خال‌ها و زگیل‌ها، زخم‌هایی که به دفعات خوب می‌شوند و برمی‌گردند نیز می‌توانند نشانه‌ای از سرطان پوست باشند. نواحی از پوست که دچار خارش، خونریزی یا ترشح می‌شوند، باید با دقت بررسی شوند.

تغییرات پوستی می‌توانند به سرطان‌های دیگر نیز مرتبط باشند. به عنوان مثال، لکه‌های سفید در داخل دهان ممکن است نشانگر سرطان دهان باشند و توده‌ها یا برجستگی‌های زیر پوست می‌توانند نشانگر انواع مختلف تومورهایی باشند، همچون سرطان سینه.

سرطان برخی از تغییرات دیگر پوستی را نیز ایجاد می‌کند که ممکن است شامل افزایش رشد مو، تیرگی یا لکه‌های تیره، قرمزی، سفت شدن یا پوستی شدن پوست و حتی یرقان یا زردی چشم‌ها و پوست باشد که نشان‌دهنده مشکلات کبدی است.

همیشه توصیه می‌شود در صورت مشاهده هر گونه تغییر غیرعادی در پوست یا دیگر نشانه‌های بالینی، موضوع را با پزشک متخصص مطرح کنید. معاینات منظم پوست می‌تواند به تشخیص زودهنگام سرطان پوست کمک کند که می‌تواند به نتایج درمانی بهتر منجر شود.

۷) مشکلات گوارشی

برخی از سرطان‌ها می‌توانند منجر به مشکلاتی در روند غذا خوردن شوند؛ مانند: مشکل در بلع، تغییر در اشتها یا دل‌درد بعد از غذا خوردن. ابتلا به سرطان می‌تواند علائم دیگری مانند سوء هاضمه، حالت تهوع، استفراغ و نفخ ایجاد کند. مشکل بلع می‌تواند با سرطان‌های مختلف سر و گردن و هم‌چنین سرطان مری مرتبط باشد. سرطان تخمدان هم در بعضی موارد با نفخ یا احساس سیری مضاعف همراه است که از بین نمی‌رود. حالت تهوع و استفراغ نیز می‌تواند از علائم سرطان مغز باشد.

۸) تعریق شبانه

تعریق شبانه می‌تواند یکی از علائم هشدار‌ دهنده و غیرعادی باشد که در حقیقت ممکن است با برخی انواع سرطان در ارتباط باشد. این شکل از تعریق نه تنها مزاحم خواب می‌شود، بلکه گاهی می‌تواند نشانه‌ای از یک اختلال جدی تلقی شود، به خصوص وقتی که همراه با دیگر نشانه‌های بالینی باشد.

در مورد سرطان خون یا لنفوم، تعریق شبانه ممکن است به عنوان بخشی از سندرم علائم شناخته شود که شامل تب‌های مزمن یا تورم غدد لنفاوی نیز می‌شود. در سرطان کبد، تعریق می‌تواند نتیجهٔ تأثیر بیماری بر متابولیسم و توازن هورمونی باشد.

این مهم است که درک کنیم تعریق شبانه به تنهایی لزوماً دلیل قطعی برای تشخیص سرطان نیست. علت این علائم می‌تواند شامل شرایط دیگری مانند بیماری‌های عفونی (مثل تبخال یا ایدز)، اختلالات هورمونی (مانند بیماری‌های تیروئید)، برخی داروهای خاص و حتی تنش و استرس باشد.

بنابراین، توصیه می‌شود که اگر تجربه تعریق شبانه شدید دارید که به طور ناگهانی آغاز شده یا بدون توضیح منطقی است، برای اطمینان حاصل کردن از علت آن و احتمال هرگونه علت جدی پزشکی، به خصوص اگر با دیگر علائم همراه باشد، به پزشک مراجعه کنید.

سرطان‌هایی که هیچ علامت هشداردهنده‌ای ندارند

درست است که برخی انواع سرطان‌ها در مراحل اولیه خود به صورت نامحسوس پیش می‌روند و با کمترین علائم یا بدون علامتی به نظر می‌رسند. اغلب این سرطان‌ها را “چراغ خاموش” نامیده‌اند چون تا پیشرفت بیماری و گسترش به دیگر نقاط بدن، نشانه‌ها و علایم بارزی از خود ندارند. این موضوع تشخیص به موقع و درمان اثربخش را دشوار می‌سازد و به همین دلیل است که گاهی اوقات پروگنوز (پیش‌بینی پیشرفت بیماری) نامساعد است.

مثلا، سرطان پانکراس معمولاً در مراحل پیشرفته‌ای تشخیص داده می‌شود زیرا این نوع سرطان تا مراحل پیشرفته نشانه‌های بسیار کمی از خود بروز می‌دهد و علائم آن مثل درد پشت و شکم، کاهش وزن و یرقان عموما مبهم و غیراختصاصی هستند.

سرطان ریه نیز ممکن است در مراحل اولیه با سرفه‌ای نسبتاً خفیف شروع شود که بسیاری از افراد آن را نادیده می‌گیرند یا به اشتباه به سایر بیماری‌های معمول تر تنفسی نسبت می‌دهند. این سرفه ممکن است مزمن شود و با گذشت زمان شدیدتر گردد.

سرطان کلیه نیز معمولاً تا مراحل پیشرفته علائم کلی و قابل تشخیصی ندارد. علائمی مانند درد پهلو، وجود خون در ادرار، یا خستگی شدید اغلب در مراحلی ظاهر می‌شوند که بیماری پیشروی کرده است.

به دلیل همین ویژگی‌های سرطان‌های “چراغ خاموش”، غربالگری‌های دوره‌ای و آگاهی از سابقهٔ خانوادگی و فاکتورهای خطر برای انواع خاصی از سرطان‌ها می‌تواند به تشخیص زودتر کمک بکند. انجام تست‌های منظم سلامتی، از قبیل ستون‌خوانی‌ها (ماموگرافی) برای سرطان سینه، آزمایش PSA برای سرطان پروستات، کولونوسکوپی برای سرطان روده بزرگ و آزمایش‌های تصویربرداری برای سرطان‌های ریه می‌تواند در تشخیص زودهنگام کمک‌رسان باشد.